พอดีไปเจอคำถามเกี่ยวกับการอยากทำเกมให้ 'สมจริง' ในกลุ่มพูดคุยที่อ่านแล้วทั้งความ 'เอ๊ะ' และเครื่องหมายคำถามเต็มไปหมด แต่ใดๆหัวข้อมันก็น่าสนใจดี ก็เลยขอมายกมาเขียนถึงหน่อย
เริ่มคำว่า 'สมจริง' ในบอร์ดเกมเราหมายถึงยังไงนะ? มันคือความพยายามอย่างยิ่งยวดทื่จะจำลองอะไรบางอย่างในชีวิตจริงเท่านั้นหรือ?
ผมบอกให้เลยละกันว่าไม่ใช่
ในความจริงแล้วแม้แต่เกมที่ 'สมจริงสุดๆ' มันก็แทบจะไม่ได้จำลองอะไรได้ตรงกับ 'ความจริง' ซักเท่าไร แต่มันทำมาเพื่อสิ่งที่สำคัญกว่านั้นมากๆนั้นคือ 'ทำเสมือนว่าคุณได้รับประสบการณ์นั้น' คือพวกกลไกในเกมกระดานเราจะเห็นว่ามันทุกขับออกมาแบบเรียบง่ายมาก ผมยกให้เกมอย่าง Nemesis ละกันเล่นละโคตรอินตื่นจาก Cold Sleep วิ่งหนีเอเลี่ยน แต่เอ๊ะ.. มันใช่วิธีทอยเต๋าธรรมดาๆเลยนะ.... ใช่แล้ว ความ 'สมจริง' ของบอร์ดเกมนั้นไม่ใช่ 'ข้อเท็จจริง' แต่มันคือ อารมณ์, ความรู้สึกกดดัน รวมไปถึงความรู้สึกมีส่วนร่วม (อิน)
คือมันเป็นไปไม่ได้ไงที่จะ 'สมจริง' คิดสิคิด..
คือพวกนายเก็ทป่ะว่าทำไมเรามาเล่นเกมกัน คือ 'ความจริง' มันซับซ้อนวุ่นวาย เวลาก็ผ่านไปเชื่องช้า แถมเอาเข้าจริงคือน่าเบื่อฉิบหาย เคยใช้จอบขุดดินกันจริงๆป่ะ แม่งเจ็บมือกับอากาศร้อนมากเลยนะ ไปเล่นสั่งการทหารมันก็ไม่ใช่แค่เล่นการ์ดแล้วบอกเอ้ากองทัพปีกซ้ายเดินหน้าาาาาาาาาแล้วมันจะจบ คือทุกอย่างใน 'ความจริง' มันเต็มไปด้วยความยุ่งเหยิงที่ไม่สามารถคาดเดาอะไรได้ทั้งนั้นแหละ ถ้าเราจะทำเกมที่ยิ่งใกล้ความจริง นอกจากมันจะเหนื่อย, วุ่นวาย, งงงวยแล้วมันก็จะ...... ไม่สนุกไง
แบบเราอยากเล่นเกม Memori 44 ไม่ใช่เพราะอยากใส่ชุด รด. ออกไปวิ่งกลางแดดฝ่าโคลน ได้ยินเสียงระเบิดแล้วเห็นคนล้มดิ้นพล่านตรงหน้ามีอะดรีนาลีนสูบฉึดหรอก.. เราแค่อยาก 'สนุก'
เพราะงั้นเกมไม่ได้ทำมาเพื่อความสมจริง มันคือการ 'เลือก' หยิบความจริงบางอย่างมาอย่างระมัดระวังแล้วบีบอัดมัน ทำให้มันดูเรียบๆ abstract เข้าไว้แล้วก็อัดความดรามาติกเข้าไปให้เรา 'รู้สึก' ประหนึ่งว่าได้ทำอะไรบางอย่างไปจริงๆ
แล้วคือยิ่งเหมือนจริงยิ่งน่ารำคาญอ่ะ
เพื่อให้ยิ่งใกล้ความจริงกติกามันก็จะเริ่มงอกเป็นเงาตามตัว และยิ่งคุณอยากให้มันเป็น 'เกม' ก็กลายเป็นว่าเราต้องสร้างข้อจำกัด 'ที่ไม่เป็นความจริง' เพื่อมาคุมสโคปของเกมอีก หรือก็คือมีกติกางอกมาอีกไง เพิ่มไปเด้ ตารางคำนวน กับข้อยกเว้นมากมายเพื่อคุมให้สมจริง และยิ่งผู้เล่นต้องพยายามทำความเข้าใจข้อจำกัดและกติกามากขึ้นเท่าไร (มีเป็นร้อยหน้าอ่ะท่าทาง) พวกเค้าก็จะยิ่งห่างไกลจากความพยายามจะเหมือนจริงที่เกมพยายามจะสร้างขึ้นมาเท่านั้น
เอาเป็นว่าของฝากนักออกแบบละกัน ว่าถ้างอกกติกาแล้วโมเม้นตั้มเกมมันเสีย ก็อย่าใส่เลย
สิ่งที่สำคัญที่สุดคืออารมณ์ยังไงล่ะ!!
คือแบบสุดท้ายแล้วเกมที่ 'รู้สึกสมจริง' มากๆนั้นมันไม่มานั่งเก็บตกรายละเอียดหยิบย่อยกันหรอก แต่มันจะสร้างความรู้สึกให้เหมือนกับว่าเราได้ดิ้นรนเพื่อจะรอดตาย, ได้วางแผนทรยศหักหลัง, ได้เก็บเกี่ยวผลผลิตพร้อมนึกถึงกลิ่นไอดินหลังฝนตก (โดยไม่ต้องออกไปปวดหลังจริง หรือไปก่อม็อบประท้วงราคาพืชผลกับรัฐบาล) แล้วเราก็สามารถ 'รู้สึก' ถึงอะไรแบบนั้นได้จากการแค่ทอยลูกเต๋า หรือส่งคนงาน ไม่ก็เล่นการ์ดเท่านั้นเอง คือเกมที่ออกแบบดีๆมันก็แค่สร้างโลกที่น่าเชื่อถือมาซักอันแล้วปล่อยให้คนเล่นใช้สมองเติมที่ว่างเอาเอง
เกมที่สมจริงนั้นไม่ใช่การลอกเลียนความจริงอย่างสมบูรณ์ แต่ว่าเป็นการสร้างภาพลวงตาที่มีอายุไม่กี่ชั่วโมงที่คุณรู้สึกและเข้าไปอยู่ในโลกของมันได้อย่างแนบเนียน
เพราะเกมไม่ใช่ของจริง แต่มัน 'ดีกว่า'
